مانترا چیست ؟
برای بسیاری از طرفداران مدیتیشن، یک مانترا کلید باز کردن فواید ذهنی و فیزیکی مدیتیشن است. مانترا فقط یک هجا، کلمه یا عبارتی است که در طول مدیتیشن تکرار می کنید. شما می توانید صحبت کنید، شعار بدهید، مانترا را زمزمه کنید. یا می توانید در ذهن خود به آن فکر کنید. انواع مختلفی از مراقبه وجود دارد و همه شامل یک مانترا نیستند. برخی بر تنفس، صدا یا تجسم آرامش بخش شما تمرکز می کنند. هدف اصلی همه تمرینهای مدیتیشن این است که توجه شما را از ذهنتان خارج کرده و به لحظهی لحظهی خود منتقل کنید. مانند بسیاری از تمرینهای مدیتیشن، اگر نگوییم همه، به ابزار یا تجهیزات زیادی نیاز ندارید. برای تمرین مدیتیشن مانترا، تنها چیزی که نیاز دارید یک مکان آرام برای نشستن، یک موقعیت راحت و البته مانترا است.
دکتر چوپرا، که همچنین استاد بالینی پزشکی خانواده و بهداشت عمومی در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و نویسنده کتابهای بسیاری از جمله مراقبه کامل است، توضیح میدهد که کلمه «مانترا» دو ریشه دارد: man و tra. او می گوید: «man» از نظر ریشه شناختی با مرد، انسان، زن و ذهن مرتبط است. «tra» ابزاری از ذهن است که شما را فراتر از ذهن به منبع ذهن که آگاهی است می برد. او میگوید: مانترا شما را از فرآیندهای فکری (گفتوگوی درونیتان) دور میکند. لحظه هایی وجود دارد که هیچ مانترا و هیچ فکری وجود ندارد. از این لحظات به عنوان تعالی یاد می شود. دال می گوید، همچنین مهم است که یک مانترا را از هر کلمه یا عبارتی که ممکن است به عنوان بخشی از مدیتیشن تکرار کنید، متمایز کنید. یک مانترا معمولا ریشه در متون معنوی یا مذهبی دارد و نمیتوان آن را تغییر داد، بنابراین ایجاد یک عبارت الهامبخش و تکرار آن در ذهن، یا استفاده از یک کلمه واحد، مانند “عشق”،و تکرار آن بارها و بارها میتواند روش بسیار مفیدی برای مدیتیشن، اما به عنوان یک مانترا در نظر گرفته نمی شود.
مانترا یک کلمه، صدا یا عبارت مقدس است، اغلب به زبان سانسکریت، که در طیف گسترده ای از سنت های مذهبی و معنوی مانند هندوئیسم، بودیسم و یوگا خوانده می شود. مانترا را می توان به عنوان هر صدا، کلمه یا عبارتی فهمید که آگاهی را از طریق معنا، لحن، ریتم یا ارتعاش فیزیکی تغییر می دهد. هنگامی که با فداکاری خوانده می شود، تصور می شود که برخی جملات ارتعاشات قدرتمندی را در بدن و ذهن ایجاد می کنند و حالت های عمیق مراقبه را ممکن می سازند. به طور سنتی اعتقاد بر این است که مانتراها دارای قدرت های روحی و روانی هستند که هر کدام هدف و معنای خاص خود را پشت سر خود دارند. مانتراها را می توان به صورت مکرر خواند یا با ملودی خواند. تکرار یک مانترا را می توان برای برانگیختن حالات بالاتر آگاهی، مهار قدرت نیات، آشکار ساختن جملات تاکیدی مثبت و ورود به حالت های عمیق تر آگاهی استفاده کرد.
یوگی ها و مانترا
اعتقاد بر این است که بسیاری از مانتراهایی که امروزه در یوگا استفاده می شود توسط حکیمان، قدیسین و تمرین کنندگان هندوئیسم اولیه و بودیسم ساخته شده اند، اگرچه مانتراها در سایر سنت های مذهبی مانند سیکیسم و جینیسم نیز یافت می شوند. در استفاده مدرن، کلمه مانترا معمولا معادل یک قصیده معنوی یا تأیید مثبت است. به این معنا، مانتراها برای پرورش یک حالت ذهنی خاص استفاده میشوند که در آن معنای آنها به ناخودآگاه نفوذ میکند تا منفیگرایی را تغییر دهد. استفاده، ساختار، عملکرد و اهمیت یک مانترا با توجه به سنت متفاوت است. با این حال، اعتقاد بر این است که هر مانترا دارای معنای متمایز، فرکانس ارتعاشی منحصر به فرد و اثرات درمانی متمایز است. هنگام خواندن یک مانترا، فرد شروع به ارتعاش در فرکانس آن مانترا می کند، نه تنها از نظر معنوی، بلکه در سطح فیزیکی و مولکولی. هنگام خواندن مانتراها با صدای بلند، ارتعاشات و حرکات زبان برخی از غدد کلیدی سیستم غدد درون ریز را تحریک می کند که مسئول کنترل و تنظیم هورمون ها در بدن است.
علاوه بر این، ترکیب آرامبخش و هماهنگ صدا، نفس و ریتم نتیجه اجتنابناپذیر خواندن مانترا تأثیر عمیقی بر سیستم عصبی پاراسمپاتیک دارد که بهعنوان سیستم استراحت و هضم شناخته میشود. این به نوبه خود ضربان قلب را کند می کند و پاسخ درمانی بدن را تحریک می کند. با تمرکز بر تکرار مجموعه خاصی از کلمات یا صداها، خواندن مانترا همچنین می تواند به عنوان یک موضوع تمرکز عمل کند و به آوردن ذهن به لحظه حال کمک کند. به این ترتیب، مانتراها معمولا برای آرام کردن ذهن برای مدیتیشن، به ویژه برای مراقبه جاپا استفاده میشوند، دقیقا به همان روشی که برخی از تمرینکنندگان بر نفس تمرکز میکنند. یک راه عالی برای حفظ تمرکز و حضور در حین تمرین خواندن مانترای مدیتیشن این است که هر تکرار را روی حلقه ای از مهره ها بشمارید. این تسبیحها که در سانسکریت به عنوان مالا شناخته میشوند، در سراسر اعمال مذهبی و معنوی برای نشان دادن تکرار تلاوتهای اختصاصی استفاده میشوند. حالت های مراقبه را می توان برای اتصال به درون الهی مورد استفاده قرار داد، و مانتراها راهی موثر برای حفظ این ارتباط هستند.
منشا مانتراها
دیپاک چوپرا، متخصص مراقبه، بنیانگذار بنیاد چوپرا و چوپرا گلوبال، توضیح میدهد: «مانتراها در سنتهای معنوی در شرق و غرب در طول اعصار مورد استفاده قرار گرفتهاند و همچنین اساس دعای محوری در سنتهای مسیحی بندیکتین هستند. مانتراها بیشتر در سنت های مراقبه آسیایی استفاده می شوند. کورتلند دال (Cortland Dahl)، مدیر ارشد متفکر در نوآوری های ذهن سالم (Healthy Minds Innovations) و دانشمند محقق در مرکز ذهن سالم در دانشگاه ویسکانسین، میافزاید: مانتراها را در برخی از ادیان غربی مانند دعای عیسی مسیح در کلیسای ارتدوکس شرقی خواهید یافت.
چگونه مانترا خود را انتخاب کنید ؟
شما می توانید مانترای خود را انتخاب کنید، و مانتراهای عمومی برای انتخاب وجود دارد. دکتر چوپرا می گوید: در سنت های حکمت شرقی، مانتراها را نیز می توان بر اساس طالع بینی ودایی انتخاب کرد. سنتهای بودایی روشهای خاص خود را برای انتخاب مانترا دارند. دال می گوید که به طور سنتی، یک معلم یا رهبر مذهبی ممکن است به دانش آموز مانترا بدهد تا برای مدتی از آن استفاده کند. اگر تازه شروع کرده اید، ممکن است از معلم خود یک مانترا بخواهید که می توانید امتحان کنید. این ممکن است بر اساس عوامل مختلفی باشد، که ممکن است این باشد که دانش آموز به نوع خاصی از مانترا علاقه دارد یا اینکه در مرحله ای از سفر مراقبه خود است که ممکن است از یک مانترا یا شکل خاصی از مراقبه بهره مند شود. دال تأکید میکند که هیچ شعار درست یا غلطی وجود ندارد.
ندا گولد (Neda Gould)، مدیر برنامه ذهن آگاهی در دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور، با این موضوع موافق است. او میگوید: فقط یافتن موردی است که برای شما مناسب است که به نوعی با اهداف گستردهتر شما همسو باشد. از خود بپرسید که چرا مدیتیشن می کنید؟ برای کاهش استرس و آرامش؟ برای به دست آوردن اعتماد به نفس؟ پاسخ ممکن است به انتخاب مانترا شما کمک کند. یادداشت افکار خود و آنچه در زندگی می خواهید نیز می تواند به شما در انتخاب یک مانترا کمک کند.
چند نمونه مانترا
مانترا شما ممکن است یک کلمه یا عبارت باشد. یا ممکن است یک هجا را تکرار کنید مانند “om” که ممکن است ان را با مدیتیشن مرتبط کنید. چند نمونه از مانتراهایی که می توانید در مدیتیشن استفاده کنید عبارتند از:
- من آرام هستم.
- من در این لحظه حضور دارم.
- من در آرامش هستم.
- دارم بر ترس هایم غلبه می کنم.
- من در بدنم خوشحالم.
- ذهن من درخشان است. بدن من سالم است. روح من آرام است.
- من مسیر خودم را میسازم و با شادی آن را طی میکنم.
- افکار مثبت من مرا به سمت ارتفاعات جدید هدایت می کند.
- من بر ترس هایم غلبه می کنم و هر روز قوی تر می شوم.
- من روز خوبی خواهم داشت، زیرا این انتخاب من است.
- من از اشتباه کردن نمی ترسم.
- بدن من یک معبد است. من معبدم را تمیز نگه می دارم.
- من کلید سلامتی بهتر را از طریق بهتر غذا خوردن و ورزش نگه می دارم.
- سلامتی یک تمرین است و من صبر دارم.
- من به بدنم گوش می دهم و آنچه را که نیاز دارد به او می دهم.
- هر سلول بدن من زنده و زیباست.
- پتانسیل من نامحدود است و من انتخاب می کنم که انرژی خود را کجا خرج کنم.
- من تسلیم جریان هستم و به خیر نهایی ایمان دارم.
- من با اطمینان و اعتماد به نفس صحبت خواهم کرد.
- تعهد من به خودم شکست ناپذیر است.
نحوه استفاده از مانترا
هم اکنون شما تعریف کلمه مانترا را می دانید، یکی را انتخاب کرده اید و آماده مدیتیشن هستید. ریلکس باشید و مکانی ساکت را انتخاب کنید که بتوانید در آن تمرکز کنید. با تمرکز بر نفس هایتان عمیق نفس بکشید. همانطور که به نفس کشیدن ادامه می دهید، شروع به تکرار مانترا کنید. افکار شما ممکن است سرگردان شوند در مورد آن استرس نداشته باشید. وقتی متوجه شدید که این اتفاق می افتد، به مانترا خود بازگردید. می توانید تا زمانی که می خواهید ادامه دهید، یا می توانید قبل از شروع یک تایمر تنظیم کنید.
فواید مدیتیشن مانترا
دکتر چوپرا میگوید همه تمرینهای مدیتیشن فواید فیزیکی و ذهنی زیادی دارند، اما هدف مدیتیشن پیشبینی پاسخ نیست. او می گوید: همه یک حالت آرامش و استراحت عمیق را تجربه می کنند. همانطور که پیشرفت می کنیم، بینش های بیشتری داریم که منجر به وحی و الهام می شود. مانند سایر انواع مدیتیشن، مدیتیشن مانترا باعث ارتقای خودآگاهی و شفقت به خود، استرس کمتر، آرامش بیشتر و نگرش مثبت تر می شود. در واقع، یک مطالعه منتشر شده در مجله اروپایی پزشکی یکپارچه نشان داد که مدیتیشن مانترا، از جمله مراقبه متعالی، میتواند اثرات مثبتی بر سلامت روان داشته باشد. این کار به زمان زیادی نیاز ندارد و شما می توانید آن را در 10 دقیقه انجام دهید و اگر در تعیین زمان برای مدیتیشن مشکل دارید، می توانید مدیتیشن صبحگاهی را انجام هید.